70 LERDEN GERİYE KALANLAR...

“Orlon hırkalar ve jarse elbiseler giyilir, gümüş künye takılır, her yaş gününde fotoğrafçıda aile fotoğrafı çektirilirdi. Hatıra defterlerine ‘kalbin kadar temiz defterinden” diye başlanır, Adana’ya ‘çık aradan’ denirdi, evlere divanlar kurulur, sokakta yoğurtçular gezerdi”... 

Hiç kuşkusuz, 1970’lerden bugüne çok şey değişti. Artık gazoz kapağı biriktirilmiyor, televizyonda “Küçük Ev” dizisi yok, pikap da çalınmıyor. Ama, bu değişim bir yandan teknolojinin kolaylıklarını sunarken, bir yandan da bazı değerleri insanlara kaybettiriyor. 

Ayfer Tunç, “Bir Maniniz Yoksa Annemler Size Gelecek” adlı kitabında 70’li yıllardaki hayatımızı anlatıyor. Yazar, satırlarında geçmişte kalmış bayram ziyaretlerinin, kabul günlerinin, gece dışarı çıkıp saklambaç oynayıp neşeyle koşan çocukların günlerine okuyucuyu yeniden taşırken, genç kuşağa da o günleri öğretiyor. İşte, Tunç’un kaleminden 70’lerin “kaybolan değerleri”: 

Haberleşme: Transistörlü radyo, anons spikeri, Radyo Tiyatrosu, Arkası Yarın, siyah-beyaz televizyon, televizyon izlemeye komşuya gitme, Küçük Ev, Tatlı Cadı, Uzay Yolu, Komiser Colombo, McMillan ve Karısı, Görevimiz Tehlike, Avukat Petroçelli, Charlie’nin Melekleri, Kaygısızlar, Zengin ve Yoksul, San Francisco Sokakları, Yedi Kardeşe Yedi Gelin, Bonanza, Tatlı Sert, Mavi Ay dizileri, Dallas, Elmor, İzocam, Jill çorabı, Selin limon kolonyası reklamları, Tolgahan dans grubu, Rafaella Carra Show, necefli maşrapa, telekutu yarışması, Eurovision heyecanı, Hayat ve Ses dergileri.

NASIL GEÇTİ HABERSİZ

Gündelik hayat: Mandolin kursları, kırkbeşlikler, pikaplar, kaset doldurtmak, rüküş insanlara “pasaklı Sally” denmesi, gümüş künye modası, saç maşası, saçta “köpek başı” modeli, afro saç, stüdyoda fotoğraf çektirmek, hatıra defteri, fotoğrafların arkasına “Nurgül 7 yaşında” gibi yazılar yazmak, arasında pelür kağıdı olan albümler, artistlerin resimlerinin yapıştırıldığı defterler, cep fotoroman, Tommiks, Teksas. 

Aşk Hayatı: Hayat arkadaşı servisi, arkadaşlık teklif etme, dost hayatı yaşamak, metres tutmak gibi tabirler, muhallebicide, pastanede buluşmak, abartılı çeyizler. 

Adetler: Loğusa şerbeti, kırmızı albastı kurdelesi, diş buğdayı, mendil arasında bayram harçlığı, bayramlık, bayram kartı, haberli misafirliğe gitme kabul günü, altın günü, dolar günü, gece oturmaya gitme, yatıya misafir kalma, çamaşır günü, gırgır, Ülkü Takvimi. 

Ev hayatı: Tel dolap, fırınlı aygaz, turfanda sebze ve meyve, pazara çıkma, tavuğu canlı alıp evde kestirmek, kumbarada para biriktirme, divan, somya, sedir, merdaneli çamaşır makinesi, santralden telefon bağlatma, telefonda konuşurken “Adana çık aradan” demek, sokaktan yoğurtçu geçmesi. 

Nostaljik yiyecekler: Leblebi tozu, pamuk helva, tüp çikolata, horoz şekeri, beyaz, sarı, kara gazoz.