Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 15 Temmuz darbe girişiminin ardından SADAT'ın kurucusu emekli Tuğgeneral Adnan Tanrıverdi'yi Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanlığı görevine getirmişti.
Gazete Habertürk'ten Kübra Par, Adnan Tanrıverdi'yle bir röportaj gerçekleştirdi. Tanrıverdi, hakkındaki iddialara cevap verdi...
İşte o röportaj:
- SADAT tam olarak nedir? Kuruluş amacı nedir? Hakkında pek çok spekülasyon var.
- 1996 yılının temmuzunda, tuğgeneralliğimin 4’üncü senesini tamamlamak üzereydim. Kara Kuvvetleri Sağlık Daire Başkanlığı’ndaydım. Sırp- Bosna Savaşı yeni bitmişti. Bosna’daki Türk birliğine ve Bosna yönetimine destek amacıyla, Bosna’ya ziyarete gittik. Kafile başkanımız, o zamanın Genelkurmay Harekât Başkanı Korgeneral Çetin Doğan’dı. O yolculuk sırasında Çetin Doğan Paşa bir olay anlattı. MPRI “Military Prefessiyonal Resources Incorporated” isimli bir ABD özel savunma danışmanlık şirketinden bir yetkili, Genelkurmay Başkanlığı’na gelerek, şirketlerinin bünyesine TSK’dan bir muvazzaf personel verilmesini istemiş. Sonradan öğrenilmiş ki bu şirket daha önce rahmetli İzzet Begoviç’e, Bosna ordusunu kurup, eğitip, donatıp hazır olarak Bosna Hersek’e teslim etmeyi teklif etmiş, Begoviç de “Türkiye kabul ederse olur” demiş. Özel savunma danışmanlık şirketlerinin yeni yeni kurulmaya başlandığı yıllardı. Seyahatten döndükten 1 ay sonra ben kadrosuzluktan emekliye sevk edildim. Bu şirketlerle ilgili araştırma yapmaya başladım. Sonunda Peter Waren Singer tarafından yazılmış 400 sayfalık “Kiralık Ordular-Özel Askeri Şirketler” isimli, 2009 yılında basılmış kitabı buldum ve okudum. Kitapta, MPRI şirketi ile birlikte 3 özel savunma danışmanlık şirketinin dünya üzerindeki bütün faaliyetlerinden, ayrıca 70 ABD şirketinin her birinden de birkaç paragrafla hangi ülkelerde hangi faaliyetlerde bulunduklarından bahsediliyordu. O zamanki tespitle Amerika’nın Suudi Arabistan’da 5 ayrı savunma danışmanlık şirketi vardı. Bunların sermayeleri 5 milyon dolardan fazla ve 1500’e yakın emekli askeri personeli var. Aşağı yukarı 5-6 bin kişilik askeri danışma heyeti, Suudi Arabistan’ın karar mercilerine yakın bir yerde faaliyet gösteriyor. Böyle faaliyet gösterilince, Suudi Arabistan’ın veya başka bir ülkenin Amerika’nın kontrolü dışında adım atamadığı sonucuna vardım.
Kitabın yazıldığı tarihteki bilgilere göre, Örneğin Suudi Arabistan’da; VINNELL adlı şirket; stratejik mevkileri kollayarak rejimi koruyan “Suudi Ulusal Muhafızları”na eğitim ve danışmanlık hizmeti veriyor. BDM şirketi; Suudi Arabistan ordusuna ve hava kuvvetlerine lojistik, eğitim, istihbarat, danışmanlık ve operasyon hizmetleri veriyor. Booz-Allen Hamilton şirketi; harp akademilerini eğitiyor yönetiyor. SAIÇ Şirketi; donanma ve hava savunmasına destek hizmeti veriyor. O'Gara Şirketi; kraliyet ailesini koruma, yerel güvenlik güçlerine eğitim, kontr-terör ve meskûn mahal eğitimi sağlama hizmeti veriyor. ABD savunma bakanlığı ve dışişleri bakanlığı kontrolünde hizmet gören 70 özel savunma danışmanlık şirketi varken bu şirketlerin hizmet verdiği ülkelerin ABD’nin iradesi dışında hareket etmesinin mümkün olamayacağı düşünüldüğünde işin fecaati ortaya çıkıyordu.
- Bunu fark edince “Biz de böyle bir şirket kurmalıyız’’ mı dediniz?
- Evet, tabii. 2. Dünya Savaşı’ndan sonra İslam ülkelerinin köklü askeri geleneği olan ülkelerin desteğine ihtiyaç duyduğu anlaşılıyor. Türkiye’nin de köklü bir askeri geleneği var. “Bu ülkelerin kendi ayakları üzerinde kalması için emekli askerlerimizi organize ederek destek verelim” diye bir düşünce hasıl oldu. Devletimizin kontrolünde, eski Osmanlı coğrafyasındaki Müslüman ülkelere ihtiyaç duydukları hizmet verilmeliydi. Bu şirketler aynı zamanda ülkemizin dış politikasının da bir enstrümanı olmalıydı. ASDER mensupları ile durumu istişare ettik ve 28 Şubat 2012 tarihinde Uluslararası Savunma Danışmanlık İnşaat, Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’ni kurduk. Kurulması da zaman aldı; bunu bürokrasiye ve siyasi iradeye anlatmak çok kolay olmadı.
"İDDİALAR TAMAMEN İFTİRA!"
- SADAT’la ilgili çok kritik iddialar var. Bunlardan en dikkat çekeni, İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener’in Tokat ve Konya’da silahlı eğitim kampları olduğunu söylemesiydi. Ümit Özdağ da bu iddiayı sürdürdü ve bunların SADAT’la ilişkili olduğunu ima etti. Sizin Türkiye’de silahlı eğitim kamplarınız var mı? Bu iddialara ne diyorsunuz?
- Tamamen iftira, hayal mahsulü! Bunların SADAT’la alakası yok. Hiçbir eğitim tesisimiz yok. Ümit Özdağ bunu 2017’nin temmuzunda da söyledi. 2012’de de bir gazete bu iddiaları ortaya attı. O gazete hakkında tekzip davası açtık ve kazandık. ABD’de yayınlanan ve “Kontrollü darbe” iddiasını pekiştirmek, Cumhurbaşkanı’mızı yıpratmak için ortaya atılmış bir propaganda haberini gerçek olarak algıladılar. Devlete böyle ağır bir iddiada bulunmak, bir siyaset insanına yakışmaz. Tabii bunun sonucu yargıdan çıkacak.
- Web sitenizde bireysel eğitim vermediğinizi belirtmişsiniz. Ama yine de sorayım, sivillere yönelik askeri eğitim veriyor musunuz?
- Bu tür asılsız iddialar SADAT’ın kurulduğu zamandan beri sürdürülüyor. Aslında mevzuatımız dikkatlice incelense SADAT’ın neye hizmet ettiği çok rahat bir şekilde anlaşılır. Kuruluş amacımıza uygun olarak dost ülkelerin devlet organlarını muhatap alıp kendi ülkelerinde kendi hukuki mevzuatlarına uygun olarak kurumsal bazda danışmanlık, eğitim ve donatım hizmeti veriyoruz. Bunun dışındaki yakıştırmalar, mesnetsiz ve iftira niteliğinde...
"BANA GELİP ‘CUMHURBAŞKANI’NI SİLAHLARLA KORUYALIM’ DİYORLAR"
- Halk Özel Harekât (HÖH) gibi sivillere yönelik askeri yapılanmalara nasıl bakıyorsunuz?
- HÖH’ü tanımıyorum. Askeri yapılanma içinde olup olmadığını da bilmiyorum. Ama her tür sivil silahlı örgütlenme tehlikelidir, gerekmez, uygun değildir. Bunlar kontrol edilemez. Devletin emniyet güçleri yeterlidir.
- Bu anlamda HÖH gibi yapılanmalara sıcak bakmıyorsunuz, öyle mi?
- Sivil silahlı organizasyonlar, prim verilecek veya tasvip edilecek bir hareket olarak kabul edilemez. Uçuk insanlar yok mu; elbette var. Bana gelip “Cumhurbaşkanı’nı silahlarla koruyalım” diyorlar. Neden öyle bir şey istediklerini sorduğumda, devletin Silahlı Kuvvetler’ine güvenilmeyebileceğini söylüyorlar.“Peki size nasıl güvenilecek?” diye soruyorum. Ben de militarist yapıya sahibim zannediyorlar. İncelediğiniz zaman, adamın psikolojik bir sorunu veya eksik bir tarafı var; normal bir insan böyle düşünmez! (Gülüyor) Bizimle ilgili çok asılsız haber yaptılar. Buraya gelip “Siz kontrgerilla merkeziymişsiniz, öyle mi” diye sordular. “Bana baktığınızda öyle bir şey görüyor musunuz?” deyince güldüler. Ertesi gün “İslami gladyo merkezi” diye haber çıktı. Bu sefer de “Efendim siz İslami gladyo merkeziymişsiniz, doğru mu?” diye sordular. “60 tane İslam ülkesi var ve bunların her birinde benim örgütüm var. Parmağımı kaldırıyorum, bu devletler darbe yapıyorlar, iktidara geliyorlar ve benden emir alıyorlar” dedim. Öyle deyince yine güldüler. Ama maalesef yine böyle haberlere devam ettiler!
- Peki, Cumhurbaşkanı Danışmanlığı’na nasıl getirildiniz? Erdoğan ile nasıl tanışmıştınız?
- Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ı İstanbul Belediye Başkanlığı’na adaylığını koydukları, benim de İstanbul Maltepe’de tugay komutanı olduğum 1994 yılında tanıdım. Samandıra’nın belde başkanı, Sayın Mehmet Sekmen Bey vasıtası ile Maltepe Kışlası’nda bizi ziyarete geldiler. Bu ziyaret, ilerleyen zaman içinde dostluğa vesile oldu. 28 Şubat postmodern darbesi sonrasında kendilerini daha yakından tanıma imkânım oldu. İhtiyaç duydukları zamanlarda ihtisasım olan konularda istişarelerde bulunduk. 15 Temmuz 2016 hain darbe girişiminden sonra Cumhurbaşkanı Başdanışmanı olarak davet edildim.
"SADAT'I ABARTIYORLAR"
- Geçen hafta Afrin harekâtı konusunda Cumhurbaşkanı Erdoğan başkanlığında yapılan “Güvenlik Zirvesi”nde siz de MİT Müsteşarı Hakan Fidan’ın yanında yer alırken gördük. O toplantıya hangi sıfatla davet edildiniz? SADAT kurucusu olarak mı?
- Ben “Güvenlik Zirvesi”ne Cumhurbaşkanımızın “Güvenlik Politikaları”konusundaki başdanışmanı olarak katılıyorum. Afrin konulu zirveye de bu sıfatla katıldım. MİT Müsteşarlığı ile fiili bir bağlantımız yok.
- Peki; hükümetin, AK Parti’nin veya Cumhurbaşkanlığı’nın SADAT’a resmi ya da gayriresmi olarak maddi desteği var mı?
- Hayır, hiçbir destek almadık. Böyle bir şirket Türkiye’de ilk kez kuruldu. Kurulduğu zaman herkes, “Nasıl olur?” gözüyle baktı. Hatta İstanbul Ticaret Odası’na şirket sözleşmesini gönderdiğimiz zaman, okuyan hanımefendi kâğıdı elinden düşürmüş. “Siz bu yetkiyi nereden alıyorsunuz?” deyince biz de, “Bunu engelleyen hangi kanun var? Biz bu şirketi şirketler kanununa göre kuruyoruz” dedik. Oradan Ticaret Bakanlığı’na, daha sonra Savunma Bakanlığı’na, ardından Genelkurmay’a gitti. Oraları harekete geçirdi. Hatta o zamanın başbakan yardımcısı bizi çağırıp, “Ooo paşam, ordular kurup silah yapıyormuşsunuz. Bizim silahlı kuvvetlerimiz yok mu?” dedi. Ben de Bosna’yı anlattım. Bizi dinlediler. Dinledikleri zaman, “Bu benim omzumda bir mesuliyet. Ben 70 yaşından sonra para kazanmak için bu şirketi kurmuyorum. Birikimimin bir zekatı, bir misyon için kurdum. Dolayısıyla, ‘Sizin kuruntunuz bu. Biz devlet olarak tüm bunların altından kalkarız. Silahlı kuvvetlerimiz o 70 şirketin karşısında durur’ diyorsanız ben bu sorumluluğu sizin omuzlarınıza bırakıp, kapıdan içim rahat çıkar giderim” dedim. Ondan sonra böyle bir ihtiyaç olduğunu anladılar. İnceleme yaptılar. Sürekli de takip ediyorlar. Bizim yasadışı bir şeyimiz yok.
- O konuştuğunuz başbakan yardımcısı kimdi?
- O zamanki Cumhurbaşkanı’mızın görevlendirdiği başbakan yardımcısıydı. Onlar bizi çağırdılar. Gittik. Ayrı bakanlıklardan üç tane danışman gelmişti ve Bülent Arınç Bey de oradaydı. Danışmanlarına, “Bizim devlet geleneğimizde böyle bir şey var mı?” diye sorunca onlar, “Yok” dediler. Ardından bana dönünce, “Benim askeri birikimim var. Dünyada 70 tane savunma şirketi var. Biz de, Dış politikamızın bir enstrümanı olarak bu tür şirketleri kuralım, kontrol edelim, hatta sayısını artıralım” diye teklif ettim. Tabii devlet bürokrasisi de bunu çabuk kavramadı ve “5201 ve 5202 sayılı, Savunma Sanayi Üretiminin Güvenlik Yasaları kanunu kapsamının dışındasınız, çünkü üretim yapmıyorsunuz”dediler. Böyle olunca şirket de “Ben Türkiye’de bununla ilgili bir şey yapmıyorum. Hizmet verdiğim ülkelerin kendi mevzuatında uygun şekilde oralarda hizmet veririm” dedi. Türkiye’de hiçbir hizmetimiz yok. Bu tür şirketler, o ülkelerin silahlı kuvvetler mensuplarının alacağı eğitimleri burada versin, bunun eğitim alanları olsun ve Milli Savunma Bakanlığı da bunu kontrol etsin istiyoruz ama yasalar izin vermiyor. “Türkiye’de savunma sanayi hizmet sektörü oluşsun” diye iki kanunda değişiklik teklifimiz var. O teklifler yapıldıktan sonra SADAT belki uluslararası eğitim vermek üzere burada tesisler oluşturabilir. Ama şu an böyle bir şey yok.
- Bunun kanuni altyapısı olmadığı için yabancılara Türkiye’de eğitim veremiyorsunuz yani?
- Veremiyoruz.
- Sizin AK Parti ile bağınız var mı?
- AK Parti ile gönül ve oy veren seçmen bağlantım vardır. Parti üyesi değilim.
- 15 Temmuz’dan sonra orduda yeniden yapılanma oldu. Ordunun bu yeni yapılanmasında sizin tavsiyeleriniz oldu mu, o tavsiyelere ne ölçüde paralel gelişmeler yaşandı?
- Ben 15 Ağustos’tan itibaren danışmanlık yapıyorum. Ama benim 2012’den beri yeni Anayasa çalışması için çalışmalarım, makalelerim var. “İç güvenlikle dışa karşı savunma birbirinden ayrılmalıdır” diyorum. Savunma konseptimiz, “Tehdit sınırların ötesinde tespit edilsin ve yine sınırların ötesinde bertaraf edilsin” olmalıdır. Onun için silahlı kuvvetlerimiz tek görevi dış tehdidi önlemek olsun. İçerideki güvenlik meselesi de iç güvenlik elemanlarımız, yani emniyet ve jandarma tarafından yapılsın. İç güvenlik, iç hukukun uygulanmasını gerektirir. Askerin işi uluslararası savaş hukukuna göredir.
- Ama sizin bu söylediğiniz durumda PKK ile mücadeleyi de jandarma ve polis yürütmeli...
Evet, jandarma ve polis yapsın. Askerin eğitimine göre, karşısındaki ya dostu ya düşmandır. Düşmansa öldürür.
- Peki, sizin tavsiyelerinizden bugün hayata geçen ne var?
“Jandarma Genel Kurmay’dan ayrılsın” diyorduk, ayrıldı. Ama biz bunu 15 senedir söylüyoruz.
- Peki bu adımların atılması için Cumhurbaşkanı’yla veya danışmanlarıyla görüştünüz mü?
Hayır, ben sadece makalelerimi yayınladım.
- Yani Cumhurbaşkanı direkt sizi dinleyerek bazı adımlar atması söz konusu oldu mu?
Hayır, daha önceden yayınladığım yazılarımı biliyorlar. Daha önce Cumhurbaşkanı iken Sayın Abdullah Gül ile görüştürmek istemişler, “Biz Adnan Paşa’nın makalelerini okuyoruz, inceliyoruz zaten” demiş.
- Adnan Bey, bir kez daha sorayım; AK Parti’nin ideolojik çizgisine uygun şekilde bir parti ordusu hazırladığınıza dair bir iddia da var, ne diyorsunuz?
Ben böyle bir fikrin tam karşısındayım! Partinin silahlı gücü ya da silahlı milislerin oluşması son derece yanlıştır. “Devletin resmi silahlı gücü dışında silahlı militanlar olsun” fikrine taban tabana karşıyım. Ayrıca Cumhurbaşkanı’mız, güncel olaylara ilişkin kararlarını resmi kurullarla alır. Danışmanlar buna etki edemezler.
- Gücünüzü biraz abartıyorlar mı yani?
Abartıyorlar! Ben de şaşırıyorum hatta “Biz neler yapabilirmişiz meğer” diyorum! Gülüyorum açıkcası... Böyle bir şey mümkün değil. Çok saf, temiz duygularla İslam ülkelerine, Silahlı Kuvvetler’imizin tecrübelerini nakletmek istedik. Hepsi bu... Ayrıca İslam ülkelerinin birlik olmasını istiyoruz, bu bizim “kızıl elma”mız.
Peki SADAT neden şüphe uyandırıyor? Neden hep tartışmaların odağında?
SADAT’a saldırı okyanus ötesinden başladı. Michael Rubin, ABD’den SADAT hakkında yazılar yazmaya başladı. Hain FETÖ’nün hoparlörü Suat Avni sazı aldı. Mehmet Eymür de iftiralara katıldı. Saldırı ABD’den geldiğine göre, İslam ülkelerindeki etkili faaliyetlerinden rahatsız olunduğundan dolayı SADAT tartışma konusu yapıldı. Son zamanlarda da ben Cumhurbaşkanı Başdanışmanlığı’na getirildiğimden Cumhurbaşkanı’mıza saldırı için SADAT ve şahsım mesnetsiz iddialarda kullanılmak isteniliyor.
"SADAT"IN TÜRKİYE’DE HİÇBİR FAALİYETİ YOK"
- Türkiye içerisinde SADAT’ın faaliyeti var mı, varsa nedir?
- Yoktur.
- TSK’ya veya emniyet teşkilatına danışmanlık veriyor musunuz?
- Tekrar söylüyorum. SADAT, yurtiçinde emniyet teşkilâtına, TSK’ya ve başka hiçbir kuruma, örgüte veya sivil şahsa danışmanlık ve eğitim hizmeti vermemektedir.
- SADAT, sadece yabancı ülkelerdeki resmi silahlı kuvvetlere mi danışmanlık veriyor, yoksa milis güçler, alternatif ordular oluşturmak gibi şeyler de yapıyor musunuz?
- SADAT, ülkelerin resmi silahlı kuvvetlerinin ihtiyaç duydukları alanda danışmanlıklarını yapmak, eğitimlerini vermek, harp silah, araç, gereçlerinin temini konusunda yardımcı olmak için kurulmuş bir şirket. Milis kuvveti veya o ülkelerdeki silahlı grupları destekleyip de ülkelerin devrilmesi, zor duruma sokulması gibi bir misyonu yok. Türkiye’nin dış politikalarına uygun olan ülkeler seçiliyor.
- Peki, yurtdışında kaç ülkede hizmet veriyorsunuz?
- Şu anda tek bir ülkede faaliyetimiz var. Hangisi olduğunu söylemeyelim çünkü onların da kendi mahremiyeti var.
- Tam olarak ne hizmeti veriyorsunuz yabancı ülkelerde?
- Savunma planlamalarında birinci mesele tehdidin değerlendirilmesi, ikinci mesele buna karşı gücü geliştirmek, üçüncü mesele de tehdide karşı kullanılacak bu gücün planlanmasıdır. Bu konuda ihtiyacı olanlara en üst seviyede danışmanlık yapıyoruz. Bunun dışında, eğer kendi ülkesinin savunmasında dışarıdan eğitim alınmasını gerektiren konular varsa yine bizim ihtisas alanımız içerisindedir. Emekli askerlerden bu konularda becerikli olanları oralara danışman veya eğitici olarak gönderiyoruz. Silahlı bir grubun başına değil, devletin resmi silahlı kuvvetlerinin veya resmi savunma sanayii sistemlerinin bünyesi içerisine, projelerde danışmanlık yapmak üzere gidiyorlar.
- “Yalnızca resmi silahlı kuvvetlere eğitim danışmanlığı veriyoruz” diyorsunuz. Ama donanım, teçhizat da sağlıyorsunuz sanırım?
- Evet, mesela silahı, aracı-gereci var ama kullanamıyor. Biz tabii Türkiye’yi baz alıyoruz. Türkiye’nin ürettiği silahların pazarlayıcısı gibi de hareket ediyoruz. O ülke gelip bize nelere ihtiyacı olduğunu söylüyor, biz de gelip Türkiye piyasasını araştırıyoruz.
- Başka ülkelerden silah, araç-gereç temin ediyor musunuz?
Evet, başka ülkeler de olabiliyor. Mesela Güney Kore’den talep ettik, veremediler. Ukrayna ile de temasımız oldu. Başka ülke yok.
- Peki TSK’ya veya emniyete teçhizat tedarik ediyor musunuz?
Hayır, SADAT, TSK ve Emniyet teşkilâtına hizmet ve malzeme alımı hizmeti vermiyor. Dediğim gibi kurumlarımızın dış pazarlarını geliştirmek ve dost ülkelerin ülkemiz standartlarında ihtiyaçlarını karşılamaları için gayret sarf ediyoruz.
- Peki yabancı ülkelere harp silah, araç, gereç teçhizatlarının tedariklerini hangi yasal düzenlemelere tabi olarak yapıyorsunuz?
- Savunma sanayi ürünlerinin üretimi, yurt içinde ve uluslararası alanda dolaşımı kontrole tabidir. Yurt içinde Milli Savunma Bakanlığı 5201, 5202 sayılı kanunlara uygun olup olmadığı yönüyle, Genel Kurmay Başkanlığı ülke savunmasına etkisi yönüyle, Dışişleri Bakanlığı da uluslararası anlaşmalara göre ilgili ülkeye ambargo olup olmadığı yönüyle olur vermeden bu malzemenin dolaşımı mümkün değildir. Uluslararası denetim de BM Güvenlik Konseyi kararları, Cenevre Silahsızlanma Sözleşmesi ve Ülkeler arasındaki anlaşmalar gereği olarak savunma sanayi ürünlerinin dolaşımı kontrol edilmektedir. SADAT için de aynı hükümler geçerlidir.
SADAT GİBİ 30-40 ŞİRKET DAHA OLMASI LAZIM’
- Türkiye’de SADAT ile aynı hizmetleri veren başka şirketler var mı?
- SADAT bu alandaki tek misyon şirketi ama bence SADAT gibi 30-40 şirket daha olması lazım...
‘SADAT SEYİTLER ANLAMINA GELİYOR’
- SADAT’ın adı nereden geliyor, Nakşilikle bir ilgisi var mı?
- Hayır, alakası yok. Savunma Danışmanlık’a kısaltma arıyorduk. “SADAT”ın Arapçada “seyitler” anlamına geldiğini öğrenince bu ismi koyalım dedik.
- SADAT’ın Reis anlamına geldiğini iddia edenler olmuş...
- Seyit anlamına geliyor, reis değil.
- Nakşibendîlikle bir ilginiz var mı?
- Gönül bağı var. Emekli oluncaya kadar herhangi bir tarikatla, cemaatle ilişkim yoktu. Babam imamdı, Birinci Dünya Savaşı sırasında Uşak’ta medresede okumuş. Aileden dindar bir insanım. Silahlı Kuvvetler’deyken herhangi bir meşrebe dahil olmamız söz konusu değildi. Ama Silahlı Kuvvetler’den ayrıldıktan sonra cemaatleri dolaştım, “Darbe geliyor ve bu darbenin hedefinde de siz varsınız” dedim. O zaman cemaatleri tanıdım.
- Röportaj için içeri girdiğinizde çalışanlar elinizi öptüler. Bunun özel bir anlamı var mı?
- Bu sonuçta kültür. Elimi öptürmek istemiyorum, genç görünmek istiyorum ama herhalde yaşlılıktan dolayı hürmet gösteriyorlar. Bir tarikatın lideri değilim Kübra Hanım! (Gülüyor)
‘SURİYE’DE HİÇBİR FAALİYETİMİZ OLMADI’
- SADAT’la ilgili en çok ortaya atılan iddialardan biri Suriye’deki muhalif grupları eğittiğiniz yönünde. SADAT’ın Özgür Suriye Ordusu’nu veya başka muhalif gruplara yönelik örgütlenmesi var mı?
- Hayır. Suriye’nin içerisinde veya dışarısında herhangi bir eğitim veya örgütlenme faaliyeti olmadı. 2012’de, Suriye devriminin yeni başladığı zaman Hatay’ın güneyinde mülteci kampında Özgür Suriye Ordusu’nun kurucularından Riyad El Esad adında bir albaydan bahsettiler, onu ziyarete gittik. Ziyarete gidişimizin sebebi rejimin yaptığı katliamları Türkiye’nin bir tehdit olarak görmesiydi. Suriye’de Muhalefet dağınıktı. Henüz Özgür Suriye Ordusu yoktu ve oradaki gerçekleşecek bir muhalefetin organizasyonu için görüşmelerimiz oldu. Bu görüşmelerimizin tamamını devletin ilgili kademelerine rapor halinde ilettik. Görüşmelerimizde Riyad el Esad, “Rejimden ayrılan askerler var. Bu askerler bize katılacaklar, fakat aileleri orada. Ailelerin geçimini temin edebilirsek, onlar vasıtasıyla süratle Suriye muhalefetini organize edebiliriz. Ailelerin her birine 100’er dolar maaş versek onlar bize katılırlar. Ayda 25 bin dolar civarında bir para desteğine ihtiyacımız var” dediler.
- Sizden para dışında bir şey talep ettiler mi?
- Silah, malzeme talep ettiler. Biz de Suriye’yi bağımsız olarak demokratik bir düzen içerisine sokmak istiyorlarsa dış ülkelere bağımlı kalmamalarını, silahlarını rejimin kendi depolarından temin etmelerini tavsiye ettik.
- O görüşmenin akıbeti ne oldu?
- Onlar İstanbul’a geldiler. İhvan-ı Müslimin o dönem direnişin siyasi kanadını oluşturuyordu. Fakat ikisi birbirleriyle anlaşamadılar. Böyle devam ederken SADAT olarak bu teklifi ilgili makamlara götürdük, ancak olumlu cevap alamadık.
- Yani Türkiye hükümeti onların talep ettiği para yardımını reddetti.
- Reddetti değil umursamadı. Sonra Riyad el-Esad Suriye’ye geçti. Orada aracını bombaladılar ve bir bacağını kaybetti, pasif bir duruma düştü. Bunun dışında Suriyeli herhangi bir muhalif grubu desteklemek gibi bir durum olmadı.
- SADAT’ın Suriye’ye ilişkin tek girişimi bu mudur?
- Evet, budur.
- SADAT’ın Suriye’de herhangi bir gruba yardımı oldu mu veya SADAT üyelerinin Suriye’de bir operasyona katılması söz konusu oldu mu?
- Hayır. Riyad el-Esad, Türkiye’de mülteci kampında kaldığı sırada gerçekleşen görüşmelerimiz var. Bunun dışında Suriyeli herhangi bir muhalif grubu desteklemek gibi bir durum olmadı. Savunmayla ilgili Türkiye’ye gelen heyetler, resmi görüşmelerini gerçekleştirmelerinin ardından SADAT ile de görüşürler. Bunun gibi görüşme talepleri olmuştur.
- Hangi gruplarla?
- Şimdi hatırlamıyorum, çünkü çok grup var. Bizi bilenler, tutunmak için bir dal arayanlar bir faydası olur umuduyla görüşmek istiyorlar. Sadece taleplerini bize intikal ettirecek görüşmeler bunlar.
"ÖSO SADAT’IN HİZMETLERİNİ FİNANSE EDEBİLECEK GÜÇTE DEĞİL"
- Yine başka açıdan sorayım. Türkiye, ÖSO ile ortak operasyon yürütüyor. Orada muhalif grupların desteğe ihtiyacı olabilir. SADAT neden Türkiye’nin orada işbirliği yaptığı gruplara eğitim danışmanlığı vermedi?
- SADAT, hizmet alıp hizmet satan ticari bir şirket. Amacı kâr değil misyon. Dolayısıyla, bir hizmeti vereceği zaman onun karşılığında bir ücret de alması lazım. O grupların böyle bir ödeme imkânı yok. Eğer olsaydı, Türkiye’nin de müsaadesiyle Özgür Suriye Ordusu’na eğitim verirdik. Onlar bunu finanse edebilecek güçte değiller. Biz bunu tamamen proje olarak o dönemde hükümete intikal ettirdik, “Bunların böyle bir eğitime ihtiyacı var. Türkiye bu eğitimi desteklerse, biz bu grubu 1 senede rejimle mücadele edecek duruma getiririz. Türkiye kendisi desteklerse 6 ayda getirir. Ya siz resmi olarak destekleyin ya da bize imkân sağlayın, biz destekleyelim” dedik. Ancak o tarihlerde de bu gün de Suriye’de SADAT’ın bahsettiğim istişare türü dışında aktif ve operasyonel bir faaliyeti olmadı.
- “Keşke destekleselerdi” diyor musunuz?
- O zaman çok daha yeniydi. Bu olaylar 2012 yılında oluyor. 2012 henüz Amerika’nın, Rusya’nın veya küresel güçlerin bölgeye aktörlerini sokabildiği bir dönem değildi. Tabii şimdi bölgede öyle hareket ediyorlar ki birtakım silahlı muhalif grupları parayla kendi istikametlerine çevirmek için gayretleri var. O bakımdan, Türkiye daha önce ÖSO ile ilişki kurmuş olsaydı bu kadar ıstırap, bu kadar mülteci olmazdı; bu kadar kan akmaz, dünyanın rotası da bu denli oraya çevrilmezdi ve her şey daha erken sonuçlanırdı kanaatindeyim.
YORUMLAR