Kendi Çıkmazında Sıkışmış Kalmış Bir Adam… -IVANOV-

Anton Çehov’un “Moskovalı Hamlet’im” diye adlandırdığı “Ivanov” adlı eserinden uyarlanan

Dasdas sahnenin en başarılı oyunlarından biri ile karşınızdayım. Yeni sezonda izlediğim ‘Ivanov’ bu

sezon beni etkileyen oyunlardan biri olduğunu söyleyebilirim. Oyunu uyarlayan ve yöneten Saim

Güveloğlu. İlk defa kendisinin yönettiği bir oyunu izliyorum. Oyunun kadrosunda Tansu Biçer, Tülin

Özen, Şehsuvar Aktaş, Kerem Arslanoğlu, Sezer Arıçay, Derya Şahan, İnci Sefa Cingöz ve İlda

Özgürel yer alıyor. Dünya tiyatro tarihinin ölümsüz yazarlarından, Anton Çehov’un eserinin

uyarlaması olan ‘Ivanov’, “insanın kendine acımasının, kendi dertlerine gömülmesinin, onu yalnızlığa

ve yok oluşa sürüklemesi… Çehov’un tüm oyunlarında, “kendine acıma” ve “kendi yok oluşunu

hazırlama” temaları ön plana çıkıyor” Ivanov’da bunlardan biri…

Ivanov, etrafındaki diğer insanlar arasında kendi çıkmazında sıkışmış kalmış, bunalım içerisinde,

yalnızlaşmış bir aydın. İvanov karakterine Tansu Biçer hayat veriyor. İvanov, yaşadığı toplum

içerisinde bir yandan düştüğü borç batağı, bir taraftan da ölmek üzere olan Anna’ya karşı kaybettiği

aşkı sebebiyle büyük bir suçluluk duygusu içindedir. Aynı zamanda kendisi hakkında çıkan aşağılık

dedikodular ile de baş etmek zorundadır. Bu dedikoduların sorumlusu ise beraber yaşadığı her şeyini

kaybetmiş olan dayısı Kont Şabyelski’dir. Şableyski ve Lebedev karakterlerine usta oyuncu Şehsuvar

Aktaş hayat veriyor. Anna karakterinin, çektiği acıyı, mesafeli duruşunu ise tüm zarafet ve asaleti ile

Tülin Özen ortaya koyuyor. Anna’ya duyduğu platonik aşkı ile birlikte Anna’nın hastalığının

ilerlemesinin sebebinin, Ivanov olduğunu düşünen Doktor Livov. Her fırsatta Ivanov’u suçlayarak ona

vicdan azabı çektiren şerefli bir doktor. Bütün bunlar ile birlikte Lebedev’lerin genç ve güzel kızları

Saşa’nın alevli aşkı bütün bu olaylar silsilesi arasında Ivanov’un kurtarıcısı olmaktansa daha çok

karakterimizi başka bir çıkmaza sokuyor gibi. Oyun içerisinde Çehov’un kadın karakterlerine

yüklediği, melankoli içerisindeki ve hayatı baş aşağı giden karaktere duyulan büyük aşk, bu sefer genç

Saşa ile anlatılıyor. Oyun içerisinde, Ivanov’a karşı bir acıma duygusu veya üzülmek pek de mümkün

olmuyor diyebilirim. Oyunun içerisinde yer alan mutsuzluk teması herkesi etkisi altına almış gibi…

Doğum günü partileri, törenler, poker partileri hiçbir etkinlik bu aydınları maalesef ki, duydukları

mutsuzluktan koparamıyor.

Son zamanlarda en sık kullanılan rol sırasını sahnede bekleyen oyuncular bu oyunda da mevcut.

Mizansen içerisinde sahnedeki sandalyelerde yerlerini alarak sahne sırasının gelmesini bekleyen

oyuncular, oyun içine oyun katıyor diyebilirim. Sahne üzerinde kullanılan sade dekorlar ile oyuna

özgür bir alan verilmiş. Oyunda kullanılan kostümler oyunu bütünlüyor. Usta oyuncuların ortasında

deneyimsizliği ile ortaya çıkan genç bir kız Saşa karakterine hayat veren İlda Özgürel. Henüz yolun

başında olan genç oyuncunun sesini kullanmayı keşfetmesi gerekiyor gibi. Arada kaçtığı “–mış”

anlarının da fark edildiğini söylemeliyim. Bir yandan da kendisinin şanslı olduğunu da söylemeliyim.

Usta isimlerle ile yaşadığı deneyim kendisini geliştirmesi için büyük bir şans. Yolunun açık olmasını

dilerim.

Yönetmen Saim güveloğlu, orjinalinde 4 perdeden oluşan oyunu ilk başlarda iki perde olarak sahneye

taşımış. Daha sonrasında çok çok kısa denebilecek bir süre de yapılan çalışma ile oyunu tek perdeye

çekmiş. Açıkçası 60 dakika içerisinde Çehov’un, Ivanov’u nasıl anlatılabilir ki diye merak ettiğimi

itiraf etmeliyim. Oyun içerisinde yer alan yan roller hikayeden çıkarılmış, ana karakterler ön plana

yerleştirilmiş. Metin üzerinde düzenlemeye gidilerek, seyirciye sade bir anlatım verilmiş. Cesaret

isteyen bu tercihler ile birlikte oyun dinamik bir şekilde seyircisine kendisini anlatmaya yetiyor.

Oyuncuların seyirciye dönüp kendilerini anlatması seyirciyi oyunun parçası haline getirmiş. Kısaltılan

süresi ile çok iyi bir anlatıma sahip olan Ivanov, başarılı performanslar ile en etkilendiğim oyunlardan

biri oldu. Saim Güveloğlu’nun kendi yorumuyla sahneye taşıdığı oyun zaman zaman dramdan komedi

ortaya çıkarıyor. Kesinlikle izlemelisiniz diyeceğim oyunlardan biri. Emeği geçen herkesin emeğine,

yüreğine sağlık. Alkışları bol, sahnelerinin uzun soluklu olmasını dilerim.

Sevgilerle,

Merve ÖZGÜNEŞ

Oyuncu