Birkaç haftadır kafamda şu analitik tartışmayı yapıp duruyorum:
İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra ABD'nin Sovyetler Birliği'ne karşı başlattığı Soğuk Savaşın Türkiye'ye nasıl yansıdığı konusunda pek tartışma yapılmadı. Yazılan kitap sayısı iki elin parmağını geçmez. Oysa bu dönemin kodlarını çözmek bugünün siyasi gelişmelerini anlamaya fayda sağlayacağını düşünüyorum.
Başlayabilirim:
Soğuk Savaşta ABD taraftarlığına en heveskar ülke Türkiye oldu. Ve:
Bu süreçte ABD taraftarlığına tereddütsüz şevkle angaje olanların başında milliyetçi–muhafazakar kanat vardı. Siyasi fikrinin-ideolojisinin temelini bu sarsılmaz bağlılık oluşturdu.
Öyle ki, bu dönem Batı değerlerini bile hiç tartışmadılar. Kapitalizm “nimet” idi; -örneğin- üzerindeki “Tanrı'ya iman ediyoruz” yazısı sebebiyle doları bile kutsal para yaptılar!
Osmanlı hayali kurarken son iki yüzyılda Batı emperyalizminin koca imparatorluğu “hasta adama” dönüştürüp, yıkıma götürmesini unuttular.
Müslüman ülkelerdeki Batı sömürüsünü görmek istemediler. Seyyid Kutub'tan Ali Şeriati'ye solun dilini kullananlara bile düşman oldular.
Evet, muhafazakar siyasal kampta Batı karşıtlığı, Soğuk Savaşta dost müttefike dönüştü.
Keza Türkiye'nin sosyal-kültürel hayatındaki ABD etkisine dair tek söz bile etmediler. CIA imalatı girift çalışmalara gönüllü oldular. Ki bunu “millilik” diye halka yutturdular: -Örneğin- Türk İslam Sentezi…
Sola alerji duymakla kalmadılar; Amerikan 6'ncı Filo'nun gelişini protesto eden anti emperyalist üniversitelilere saldırdılar, kan akıtmaktan geri durmadılar. İmanlı aksiyoner olarak sokak çatışmalarının neferi oldular…
Sadece İslamcılar değil; Soğuk Savaş döneminde seküler milliyetçiler de hızla dönüştürüldü. İdeolojisinin temelini dinsel içerik oluşturdu.
Çiğ bir anlayışla “Allahsız ahlaksız komünizme” karşı manevi ittifak kurdular. Soğuk Savaş döneminde İslamcılık, Türk sağını belirleyen birincil etki oldu.
Uzunca süre bu böyle gitti.
Soğuk Savaş sürecini Türkiye'de -sembolik olarak- Komünizmle Mücadele Derneği'nin kuruluşuyla başlatabiliriz.
Ya bitişi?
Bu soru kafamdaki tartışma sebebi oldu.
Soğuk Savaş dünyada Sovyetler Birliği'nin yıkılışıyla 1990 yılında bitti. Ancak Türk sağının bu ideolojik hegemonyadan çıkışı daha da sürdü! Genlerine işleyen bu süreçten kolay çıkamadılar kuşkusuz.
Peki, AKP'de Soğuk Savaşın derin izleri hâlâ var mı?
Peki, MHP'de Soğuk Savaşın derin izleri hâlâ var mı?
Türk sağının iki güçlü partisi, uzun yıllar frensiz ABD yakınlığını son yıllarda sorgular olmadı mı?
Dün sorgusuz biat edilen ABD'ye bugün ki mesafeli duruşlarını göz ardı edebilir miyiz?
İki partinin köklerinde olan, -Osmanlı döneminde başlayan Soğuk Savaş ile kat kat artan- Rusya'ya karşı tarihsel düşmanlıktan bugün eser yok! Ukrayna-Rusya Savaşı'ndaki duruşları benzer; “Putinciler!” Avrasya'ya yakınlaşıyorlar. Vs.
Bu iki parti kafasında, -sembolik olarak- 15 Temmuz 2016 FETÖ darbesiyle Soğuk Savaşı bitirdi diyebilir miyiz?
Soğuk Savaş ürünü; FETÖ ve bu dönemin ideolojik motoru Amerikancı liberal kamburdan/ kuşatmadan kurtulmadılar mı?
Kuşkusuz… Düşünsel gelenekten çıkış hiç kolay olmaz. Bu sebeple:
-“Kurtuluş yoluna saptılar” diyebilir miyiz?
-Kendilerini “yeniden üretme yoluna girdiler” diyebilir miyiz?
İşte… Kafamda bu sorular var.
Nitelikli tartışmalar yapamıyoruz. Bildik ezberler üzerinden konuşuyoruz, yazıyoruz.
Bu yazıyı sürdürmek istiyorum…
Odatv.com-Soner Yalçın
YORUMLAR