HÜRRİYET Otomotiv Editörü Taylan Özgür Dil’in dünkü haberi çok önemliydi. Hatırlatayım. Haber Metehan Meşe adında bir gencin çektiği videolarla bir anda sosyal medyanın odağına yerleştiğini duyuruyordu.
Meşe ikinci el araç satışıyla ilgili içeriklerinde hem yasal kısıtlamaları nasıl aştığını duyuruyor hem de araç fiyatlarını nasıl şişirdiğini itiraf ediyordu. Taylan’a konuşan genç videoları ironi amaçlı çektiğini, sistemdeki açıkları gösterdiğini iddia etti. Meşe’nin paylaşımları Ticaret Bakanlığı’nın da dikkatinden kaçmadı ve önceki gün inceleme başlatıldığı açıklandı.
ACİLİYETLE İNCELENMELİ
İncelemenin sonuçları yakında biter ve daha detaylı bir açıklama yapılır. Ben sistemin açıklarından çok Meşe’nin ilan siteleri aracılığı ile fiyatları şişirmesine odaklandım. Sistemdeki açıklara karşı bir şekilde önlem alınacaktır. Ancak manipülatif ilanlarla ilgili iddiaların daha bir aciliyetle mercek altına alınması gerekiyor. Çünkü bu ilanlar ikinci el araçların fiyatlarının nasıl şişirildiğini, piyasanın giderek nasıl bir balona dönüştürüldüğünü ortaya koyuyor. Evet, sıfır araçlarla ilgili bir tedarik sıkıntısı var... Evet isteyen istediği aracı bulamıyor, alamıyor. Ancak arzdaki sıkıntılara rağmen ilan siteleri aracılığıyla fiyatların manipüle edildiği gerçeği de aşikâr. Başrolde de galeriler var.
SAHTE İLANLARLA FİYAT ARTIYOR
Peki bunu nasıl yapıyorlar. Taylan’ın haberi, Meşe’nin itirafları eşliğinde yöntemleri deşifre ediyor:
“İkinci el otomobil satın alan Meşe, aldığı aracı ilan sitesine koyduğunda, aracı benzerlerinden daha yüksek bir fiyata aldığını fark ediyor. Bu şekilde aracını istediği fiyattan satamayacağını anlıyor. Satmak istediği araca benzer araçların fotoğraflarını bularak ilan sitesine onlarca sahte ilan veriyor ve fiyatları şişiriyor. Böylece kendi aracının fiyatı daha düşük kaldığı için hızla satılıyor...”
Konut ve otomobil ilanı konulan platformlarda hangi ilanın gerçek hangi ilanın sahte olduğunu ayırt etmek mümkün olmuyor.
Tüketicilerin ilan sitelerindeki sahte ilanları anlamasının imkânı yok. Bu ilanlara karşı alınan bir tedbir de yok. Aynı araç için birden fazla ilan mı istersiniz, bu ilanlarda farklı fiyatlarla mı karşılaşırsınız, sahte satıcıların sahte ilanlarını mı görürsünüz? Bir başı boşluk almış başını gitmiş durumda. Bu siteler bu tür ilanlara aracılık etmekle bence kendi marka değerlerini de, güvenilirliklerini de aşağı çekiyor.
KONUTTA DA OYUN VAR
Hürriyet Emlak Editörü Gülistan Alagöz haberlerinde birçok kez duyurdu. Otomotivde yaşanan ilan oyunu uzun yıllardır konutta da var. Konut fiyatlarının ve kiraların uçtuğu bugünlerde ilan dolandırıcılığı daha çok can yakıyor. Nasıl mı.. İşte böyle:
- Emlak ilan sitelerine girilen sahte ucuz konut ilanlarıyla alıcıya ‘gel,gel’ yapılıyor. Milyonluk ilanlar arasında 700-800 bin lira rakamlarını görenler talip oluyor. Konumdan fotoğraflara kadar her şey oyunun bir parçası... Alıcı telefonla bilgi edinmek istediğinde ‘ofise gelmeden bilgi veremeyiz’ deniliyor. Ofise gidilince de o ev satıldı buna bakalım deniliyor ya da daha kötüsü kapora alınıp dolandırılıyor.
- Kirada da benzer oyunlar var. Bir bölgede ya da sitede hayali dört-beş ilan girilerek ortalama kira bedelleri yükseltiliyor. Söz gelimi hedef 15 bin lira kira beklentisi. Gerçek ilan 15 bin lirada duruyor; 16,17,18 bin liralık ilanlar ekleniyor. Vatandaş 15 bin liranın makul olduğuna inandırılıyor.
ÖNLEM ALINMALI
İlan siteleri kuşkusuz önemli bir görev görüyor, hayatımızı kolaylaştırıyor. Ancak bu şekilde sahte ilanların önünü açan sistem vatandaşın canını yakıyor. Barınma krizi yaşadığımız bugünlerde böyle bir açığa asla müsaade edilmemeli. İnşaat ve emlak sektöründeki uzmanlar uzun yıllardır bu alanda bir düzenleme bekliyor, kamu ile talepleri paylaşıyor. Görüyoruz ki uzun yıllardır iletilen bu talep henüz karşılık bulmamış.
Ama gün bugün... Otomotiv ve emlak piyasasının gerçek değerini anlamak istiyorsak manipülatif ilanlara karşı önlem alınması, yasal düzenleme yapılması şart. Yoksa bu iki piyasada oluşan veya oluşacak balonlar yükselen fiyatlara karşı verilen mücadeleyi zayıflatacak. Dahası bu balonlar patladığında vatandaşın zararı çok büyük olacak...
Sefer Levent
hurriyet.com.tr
YORUMLAR