Kamuoyunda naylon fatura olarak bilinen, sahte fatura düzenleyenlere verilecek yeni cezalar, uzun süredir siyasetin gündeminde.
Cezaların yeniden düzenlenmesi planlanırken, bir sürpriz yapıldı. Yeni çalışmaya etkin pişmanlık maddesi yeniden monte edildi. Birçok kişiyi ilgilendiren, zaman zaman “Sahtecilik yapanları affediyorsunuz” eleştirilerine neden olan bu düzenlemenin ayrıntılarını geçtiğimiz haftalarda Hürriyet’te okudunuz. Konuyu bu satırlara taşımamızın nedeni, taslağa son dakikada eklenen bir madde.
Madde, kimilerine göre kısmi, kimilerine göre direkt af düzenlemesi. Şöyle ki; “sahte fatura suçu işleyenlerden soruşturma aşamasında, ana parayı ve cezasının yarısını ödeyenlerin” hürriyeti bağlayıcı cezasından yüzde 50 indirim yapılacak. Daha önce geri adım atılan bu madde yeniden gündemde.
Teklif, zincirleme suç tanımı getirerek, aynı başlıkta birden fazla ceza alınmasını da ortadan kaldırıyor. Ayrıca, bu suçlara verilen alt limit ceza 3 yıldan 5 yıla, üst limit ceza ise 5 yıldan 8 yıla çıkarılıyor. Düzenleme son şeklini aldıktan sonra önümüzdeki hafta TBMM’ye gelecek. Özellikle enerji ve inşaat sektöründe milyonlarca lira vergi kaçakçılığına yol açan sahte fatura konusu gündem olacak. Kimilerine göre adaleti sağlayacak, kimilerine göre ayrıcalık yaratacak. Emin olduğumuz tek konu, çok tartışılacak.
DÜNYA BUNU KONUŞUYOR
ASGARİ ücretin ne kadar arttırılacağı tartışıladursun, dünyada sadece 4 gün çalışıp, herkese ‘temel gelir’ belirlenmesiyle ilgili adımlar atılıyor. Niye derseniz? 2030 yılında yapay zekâ ve robotik üretim nedeniyle dünya nüfusunun yüzde 10’u işsiz kalacak. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki bütçe görüşmelerinde ilk kez ‘yeni çağın üretim anlayışı, temel gelirde devletlerin sorumluluğu ve yeni çalışma sistemi’ gibi farklı konular konuşuldu.
Hacer Boyacıoğlu’nun aktardığına göre, konu CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba tarafından gündeme getirildi. Dünyada teknolojik gelişmelere bağlı olarak 4 gün çalışmanın gündeme geldiği, Finlandiya, Kanada ve İsviçre gibi ülkelerin tüm vatandaşların çalışma zorunluluğu olmayan sisteme geçmeye hazırlandığı aktarıldı. Hesaplara göre 2030’lu yıllarda dünya nüfusunun yüzde 10’u, 2040’larda yüzde 20’si işsiz kalacak. Bu nedenle sistem, dört saat ve dört gün çalışmaya evrilecek.
‘Evrensel Temel Gelir’ işte bu noktada devreye giriyor. Tüm vatandaşların yaşam standartlarını ve refah seviyesini korumak için ‘temel gelir’ belirlenecek ve herkes buna sahip olacak. Ağbaba’nın “Bir an önce tartışmalıyız” dediği konu, HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan tarafından da destek gördü.
Anlaşılan konu, Türk çalışma hayatının gündemine henüz girmiş görünmüyor.
BİLİMKURGU GİBİ
SON 20 yılda dünyadaki afetlerin yüzde 91’inin iklim krizi kaynaklı olduğunu unutmayın. Artık, tam mevsiminde yağmur, lapa lapa kar yağışından söz edilmiyor. Son bir yıldaki bu afetlerin maliyeti Amerika kıtasında 1.3 trilyon, Asya’da 1.2 trilyon, Avrupa’da 271 milyar dolar olarak saptandı.
TBMM İklim Değişikliği Komisyonu’nun çalışmaları, hiç işe yaramadıysa, konuyu gündemde tutmaya ve duyarlılık arttırmaya yaradı. Bilim kurgu gibi doğal afetlere dikkat çekmesi açısından çok önemli. Avustralya’daki orman yangınları, Grönland’da buzulların zirvesindeki yağmur yağışları, Japonya’yı vuran tayfun, ABD’yi çaresiz bırakan kasırgalar, Almanya’da hayatı durduran seller, Suudi Arabistan’da kar yağması iklimle ilişkili aşırı hava olaylarının dünyadaki örneklerinden bazıları.
Türkiye’ye gelirsek... İstanbul’da yaşanan seller, Çukurova’da bundan önce görülmemiş aşırı yağışlar, Konya’da görülen obruklar ki bunların sayısı giderek artıyor, sayıları 440 adede ulaştı. Rize’de, Artvin’de, Giresun’da, Antalya’da, Muğla’daki afetler. Sel, heyelan ve yangınlar. Türkiye, son yıllarda iklim değişikliğinin etkilerini direkt yaşamaya başladı. İşin ciddiyetinin ne kadar anlaşıldığını, komisyon önerilerinin ne kadar hayata geçirildiğiyle anlayacağız.
Nuray Babacan
YORUMLAR