ABD ile S-300 / F-35 gerginliği ve Kıbrıs 

Türkiye ile ABD arasında uzunca bir süredir gündemde olan Türkiye'nin Rusya'dan S-400 alması konusundaki anlaşmazlık dün gelen haberlerle yeni bir boyut kazandı. ABD, F-35 savaş uçaklarına ait parçaların Türkiye'ye teslimatını askıya aldığını açıkladı. Son dönemde Türkiye ile ABD arasında birçok konuda 'uyum' sorunu vardır ve sözde iki stratejik ortağın ilişkilerinde, özellikle de ABD'nin tutumu nedeniyle sıkıntılı günler yaşanmakta.

ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), Türkiye'nin Rusya'dan S-400 savunma sistemlerini satın alma kararını gerekçe göstererek F-35,  F-35 Lightning II savaş uçaklarına ait eğitim ve parçaların teslimatını askıya aldıklarını açıkladı.

Bu beklenen birşey miydi?

Evet, ABD'nin bu konuda gerek Kongre ve gerekse de Pentagon'da Türkiye'ye karşı hazırlıklar içerisinde olduğu bilinmekteydi.

Reuters'e konuşan ABD'li yetkililer, bu durumun Türkiye'ye F-35 ambargosu yönündeki ilk somut adım olduğuna dikkat çektiler.

30 adet F-35A Lightning II jeti siparişi bulunan Türkiye, ilk 2 F-35 uçağını 21 Haziran 2018'de teslim almıştı. Türkiye'nin Mart 2019'da teslim alması planlanan 3'üncü ve 4'üncü F-35 jetleri, Lockheed Martin tesislerinde test uçuşu esnasında görüntülenmiş ancak teslimatları Mart ayı boyunca gerçekleşmemişti.

Türkiye, F-35 savaş uçaklarının bazı parçalarını tedarik etmektedir. Pentagon sözcüsü, üretimde bir aksama olmaması için ise Türkiye dışında başka ülkelerin de değerlendirileceğini söyledi.

ABD, Türkiye'nin S-400 füze savunma sistemleri satın alma kararından uzunca bir suredir endişe duymaktaydı. Amerika, yaptığı bir teklifle bu sistemler yerine Türkiye'nin, Mart ayı sonuna kadar karar vererek Patriot hava savunma sistemlerini satın almasını önermiştir. Ne var ki mevcut plana göre Rusya, S-400 füze savunma sistemlerini Türkiye'ye Temmuz ayından itibaren teslim etmeye başlayacaktır ve Ankara ABD'nin bu önerisini geç kalınmış bir hamle olarak görmüştür.Türkiye yaptığı açıklamada, S-400 alımının planlandığı şekilde yürüyeceğini, ancak ABD'den Patriot alımı için de görüşmelerin yapılabileceğini bildirmiştir.

Rumların S-300'leri Girit'te

Rus yapımı füzelerin Türkiye tarafından alınmasına ABD'nin, 'NATO Birliği'ne zarar verecek' diye karşı çıkması,emperyalizmin çifte standartlarına yeni bir örnektir. Hatırlanacağı üzere, 1987 yılında Kıbrıs Rum Yönetimi, Rusya'dan S-300 füzeleri satın almış, Türkiye'nin tepkisi ile de bunları Yunanistan'a devretmiş, füzeler Girit adasında konuşlandırılmıştı. NATO üyesi Yunanistan'ın sözkonusu füzeleri 25. Uçaksavar Filosu bünyesine katmasına ve bir diğer NATO üyesi Türkiye'ye karşı tehdit oluşturmasına ses çıkarmayan ABD ve Batı'nın, S-400 almaya hazırlanan Türkiye'ye tepki göstermeleri yersizdir. Komşumuz NATO üyesi Bulgaristan'ın da S-300 füzelerine sahip olduğu bilinmektedir.

Türkiye-ABD sorunları

Türkiye, özellikle bölgemizde, Suriye, Irak ve Doğu Akdeniz'de ABD'nin hegemonya düzenine karşı durarak planlarını bozmuş, Rusya ve İran'la kurduğu yakın ilişki ile de ABD'nin tepkisini çekmiştir.

Türkiye ve ABD arasında Suriye'de olanlar, ABD'nin terör örgütlerine desteğinin sürmesi, İran, İsrail, papaz Bronson ve tutuklu konsolosluk çalışanları, Fethullah Gülen'in iadesi, Halkbank, Venezuela bağlamında sorunlar vardır. ABD'nin son dönemde Kıbrıs ve bölgemize olan ilgisi de artmış ve özellikle enerji konularında Türkiye karşıtı ittifaklara destek vermesi dikkat çekmektedir.

Kıbrıs ve Doğu Akdeniz

ABD sözde Kıbrıs Cumhuriyeti'nin yine sözde münhasır ekonomik bölgesindeki hidrokarbon faaliyetlerini desteklemekte, Kıbrıs Türklerinin de hakları olduğunu kabul etmekle birlikte Anastasiadis'in kriz yaratan siyasetine koltuk çıkmaktadır. Amerikan şirketi Exxon Mobil'in bölgede elde ettiği imtiyazların değerlendirilmesi için ABD'nin bölgeye savaş gemileri göndermesi bölgede sıcak saatlerin yaşanmasına neden olmuş, olmaktadır.

Güney Kıbrıs'ın Mısır, İsrail, Yunanistan ile oluşturduğu şer ittifaklarına ABD desteğini sürdürmektedir. Geçtiğimiz günlerde Kudüs'te gerçekleşen İsrail, Yunanistan, Kıbrıs Rum Yönetimi-3'lü Zirve'sine, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo da katılarak destek belirtmiştir.

ABD'nin, Kıbrıs'ta üs yeri istediği ve karşılığında da Kıbrıs'a uyguladığı silah ambargosunun kaldırılması için yasal çerçeveye, her iki tarafta da, son şeklinin verildiği diplomatik kaynaklarca açıklanmıştır.

ABD'nin, bölgemizdeki siyaseti ve tercihleri Türkiye ile çatışmayı öngörse de, ABD'nin ekonomik/ticari manipülasyonlar ve askeri projelerin askıya alınması dışında fazla yaptırım seçeneğinin olmadığı, günün sonunda Türkiye gibi güçlü bir müttefiki tamamen kaybetmeyi de göze alamayacağı ayrı bir gerçektir.

Kaynak Yeniçağ: ABD ile S-300 / F-35 gerginliği ve Kıbrıs  - Hüseyin Macit YUSUF