NEDİR BU PANDORA'NIN KUTUSU?

İnsanoğlunu yaratan Prometheus, insanın kendini koruyabilmesi için ona ateşi armağan etmek ister. Tanrıların Tanrısı Zeus’un buna karşı çıksa da Prometheus ateşi insanlara armağan eder. Ateşin ve aklın insanları şımarttığını ve güçlendirdiğini gören Zeus, kendilerini Tanrılar kadar kuvvetli ve mutlu sanmaya başlayan ve o zamana kadar yalnız erkeklerden oluşan insanların başına onları güçsüz kılacak müthiş bir bela göndermek ister.

Zeus insanlara ateşin karşılığı olarak öyle bir kötülük verecektir ki, insanlar kendi yok oluşlarını mutlulukla kucaklayacaklardır. Bu kötülük kadındır. O zamana kadar ölümlü kadınlar yoktur. Sadece tanrıçalar vardır. Zeus, oğlu Hephaistos’u çağırarak kil ve suyu karıştırmak suretiyle bir kadın şekillendirmesini emreder. Böylece ilk kadın yaratılmış olur. Bu kadının ismi Pandora’dır. Pandora yeryüzündeki ilk kadın olmuştur. Tanrılar ve tanrıçalar Pandora’ya birçok hediye verir. Ama bu hediyeler arasında en önemlisi Tanrıların Tanrısı Zeus’un Pandora’ya verdiği bir kutudur.

Hikayenin birinci versiyonuna göre Zeus, Pandora’yı dünyaya göndermeden önce ona bu kutuyu asla açmamasını emreder. Ancak kadın meraklı bir varlık olduğundan dünyaya gelir gelmez Zeus’un emrini unutur ve kutunun içinde ne olduğunu merak ederek kutuyu açar. Kutunun içinden hastalık, keder, ıstırap, yalan, riya, şehvet, özetle insanları rahatsız edecek ve felakete götürecek bütün kötülükler çıkmaya başlar. Pandora yaptığı hatayı anlar ve kutuyu hemen kapar.

Ancak kutudan neredeyse bütün kötülükler çıkmış ve içeride sadece tek bir kötülük kalmıştır. O kötülüğün ismi umut’tur. Bütün kötülükler arasında insanları yaşatacak yegâne kötülük olan umut dışarı çıkamamış, kutunun içinde kalmıştır. Nietzsche “Umut en son kötülüktür. Çünkü işkenceyi uzatır.” derken de bu mitolojik efsaneden esinlenilmiştir.

Hikayenin ikinci versiyonuna göre ise Zeus’un Pandora’ya armağan ettiği kutunun içinde kötülükler değil sadece iyilikler vardır. Pandora kutuyu açtığında tüm iyilikler cennete geri döner. Geriye ise yine sadece umut kalır. Böylece insanoğlu bütün iyi şeyleri kaybeder. Ancak elinde dünyadaki tüm zorluklar ve kötülüklerle başa çıkmasını sağlayacak bir iyilik kalmıştır, Umut!

"Umut belki de gelecek sayfadadır.Kapatma kitabı."

Edmond Jabes